Verantwoording voor de web-versie van de Herinneringen van Kees van Velzen
De scans, plaatjes dus, die de basis vormen voor deze web-versie zijn in januari 2004 gemaakt. Het was toen mijn bedoeling om de tekst op deze plaatjes zodanig leesbaar te maken, dat ze bijvoorbeeld in een tekstverwerker bewerkt zouden kunnen worden. Helaas was de stand van de techniek in 2004 zodanig dat de OCR (Optical Character Recognition) -software niet in staat was een behoorlijk leesbare tekst te maken van die scans en overtypen vond ik te veel werk.
De PDF’s die achter de web-versie hangen, laten zien dat de oorspronkelijk tekst een getypte tekst is, op dun papier getypt met carbonpapier om zo van die tekst meerdere versies in één keer te kunnen maken. In de carbonversie waarover ik beschik, zijn de letters niet scherp getekend en schijnt de tekst die op de achterkant van het papier is getypt lichtjes door naar de voorkant (en omgekeerd natuurlijk). Ook het feit dat de “Herinneringen” gebonden zijn in een boekje van A4-formaat was bij het scannen een complicerende factor, vanwege de vouw in het midden.
Inmiddels is het 2018 en de OCR-software waarover ik nu beschik (ABBYY FineReader 14), kan met die in 2004 moeilijk leesbare plaatjes uit de “Herinneringen” heel aardig overweg, zodat de tekst als een html-bestand op internet weergegeven kan worden.
Het was in 2004 mijn bedoeling om deze “Herinneringen” toe te voegen aan mijn verzameling gedigitaliseerde (foto-)bronnen, die over het algemeen uit ooit gepubliceerd materiaal bestaat, maar die toch ook een duidelijke meer private component kent.
Het publieke deel is op internet beschikbaar via:
www.weekbladbuiten.net/panorama
Een wat meer privaat deel is beschikbaar via:
De diverse projecten verkeren in meerdere of mindere staat van voltooiing, afhankelijk van de technische mogelijkheden, de beschikbare tijd en mijn interesse. Met het digitaliseren van het Weekblad Buiten ben ik begonnen in 2004 en inmiddels is dat project op een haar na voltooid. Met het digitaliseren van Panorama ben ik pas in 2017 begonnen. Met het digitaliseren van allerlei Zeeuwse foto’s en ook teksten ben ik in 1995 begonnen en dat heeft geresulteerd in een hele serie op CD-rom’s gepubliceerde bronnen, uitmondend in 2004 in een DVD-rom Ons Zeeland, waarop al het tot op dat moment digitaal beschikbare materiaal werd gepubliceerd. In 2004 was al wel duidelijk dat die ROM’s geen lang leven meer beschoren zouden zijn en dat het internet voor verdere publicatie het geëigende medium zou worden.
Bij het digitaliseren van bronnen speelt natuurlijk altijd de vraag wie de rechthebbenden of hun erven zijn. Voor tijdschriften en dergelijk geldt dat de uitgevers en hun rechtsopvolgers 70 jaar na de verschijningsdatum geen rechten meer kunnen doen gelden. Voor de fotografen en de auteurs die in die tijdschriften hebben gepubliceerd, geldt dat hun erven 70 jaar na hun overlijdensdatum geen rechten meer kunnen doen gelden.
Voor publicatie van private bronnen op internet spelen de rechten minder een rol dan de privacy, naar mijn mening. Zo hier en daar vraag ik me bij bepaalde fragmenten uit de tekst van de “Herinneringen” wel af of ze geschikt zijn voor internet. Mijn overwegingen om het geheel dan toch integraal op internet te zetten zijn de volgende.
1) Van de “Herinneringen” zijn meerdere exemplaren beschikbaar, die in de familie verspreid zijn, dat denk ik althans.
2) Uit de beschrijvingen blijkt op verschillende plekken duidelijk dat het niet de bedoeling is, dat het boekje ongelezen blijft.
3) De beschreven feiten op sociaal-economisch gebied zijn voor anderen dan de directe afstammelingen ook interessant. Voor mij persoonlijk leveren juist deze aspecten de sterkste motivatie op om er tijd aan te besteden.
4) Voor de beschreven culturele aspecten geldt ook, denk ik, dat ze voor meer mensen dan alleen de afstammelingen interessant kunnen zijn. Denk aan de beschreven ontwikkeling van Nederlands Hervormd naar de meer bevindelijke orthodoxie van de Gereformeerde Gemeenten. Ook voor de beschreven ontwikkelingen op het gebied van het onderwijs geldt dat, denk ik, net als voor de oorlog(en) en de Watersnoodramp.
5) In zijn algemeenheid gaat veel fotomateriaal uit familiealbums en gaan veel private documenten verloren in de loop van de tijd. Van foto’s van 100 jaar geleden is het doorsnee vrijwel onmogelijk om nog te achterhalen wie de personen zijn die afgebeeld zijn. Juist in dit geval van de “Herinneringen” is het mogelijk om de tekst en een aantal foto’s uit het album te koppelen, zodat we voor een deel weten hoe de beschreven personen er uit zien.
Zoals gezegd heb ik bij bepaalde fragmenten uit die “Herinneringen” wel mijn bedenkingen of ze geschikt zijn voor internet. Wanneer direct betrokkenen dergelijke fragmenten gemaskeerd of onleesbaar gemaakt willen zien, zal ik aan een verzoek daartoe gevolg geven.
Nog een paar punten die van belang zijn bij de web-versie van de Herinneringen van Kees van Velzen.
1) Bij het transcriberen van de plaatjes naar leesbare tekst heb ik afkortingen zo veel mogelijk gewijzigd in de volledige omschrijving, dus Ds naar Dominee, enz.
2) Herhalingen die overduidelijk een vergissing waren, heb ik gecorrigeerd (bijvoorbeeld twee keer “een” achter elkaar).
3) Af en toe heb ik kennelijke typ- en taalfouten gecorrigeerd.
4) De alinea’s heb ik hier en daar veranderd.
5) Zo hier en daar heb ik accenten aangebracht, bijvoorbeeld in een aantal gevallen “één” in plaats van “een“.
6) De wijzigingen bij 1 tot en met 5 zijn ingegeven door de veronderstelling dat er ook personen zijn wellicht die de tekst willen laten voorlezen door de computer. Als je de tekst hardop laat lezen door Microsoft Edge (met de Verteller uit Windows 10), dan is het resultaat verrassend goed.
7) Je vindt steeds onderaan elke bladzijde een link naar de scan van de bron, zodat het vergelijken van de bron met de transcriptie altijd mogelijk is.
8) De foto’s waarnaar gelinkt wordt in de tekst zijn steeds voorzien (dat is althans de bedoeling) van een omschrijving die zichtbaar wordt als je met de muis over de link beweegt. Bij de foto’s uit het familiealbum die in dat album voorzien zijn van een omschrijving, is de omschrijving uit het album gebruikt. Bij foto’s die in dat album niet voorzien zijn van een omschrijving, heb ik een omschrijving gegeven, gemarkeerd door de toevoeging (WES). In mijn omschrijvingen zouden best fouten kunnen zitten.
9) Bij foto’s van internet heb ik de bron (URL) genoemd, tenzij ze van een van mijn hobby-sites komen (Zeelandboek.nl en Weekbladbuiten.net).
10) Bij de foto’s heb ik geen foto’s opgenomen van personen uit de generatie van de kleinkinderen. Bij de foto’s uit de generatie van de kinderen heb ik, op een enkele uitzondering na, geen foto’s opgenomen van nog levende personen uit die generatie.
11) Zo hier en daar heb ik intern in het document gelinkt, bijvoorbeeld van “Maria” in de opsomming van de kinderen uit het eerste huwelijk van de vader van Kees, naar de vermelding van het overlijden van “Maria” verderop in de tekst en dan naar het woord “Grootmoeder”, nog iets verderop in de tekst, dat gelinkt is naar een foto waarop ook Maria is afgebeeld.
Aanvullingen, verbeteringen, opmerkingen, enz. zijn natuurlijk welkom.
Ad Weststrate
(Jan Weststrate x Pie van Velzen)
Oost-Souburg, november 2018
Ad.Weststrate@gmail.com